Προστέθηκε μία ακόμη πάθηση και τροποποιήθηκαν τρεις για την εισαγωγή των υποψηφίων χωρίς εξετάσεις στα Πανεπιστήμια

Πάνω από έναν χρόνο βρίσκεται σε μηχανική υποστήριξη καρδιάς η Κατερίνα Χατζηφραντζή. Παραμένει αισιόδοξη και νιώθει ασφάλεια που δίπλα της βρίσκεται συνεχώς ο σύζυγός της

Το «τικ - τακ» θύμιζε ρολόι που μετράει τα δευτερόλεπτα προς τη σωτηρία ή τον θάνατο. Η 42χρονη Κατερίνα Χατζηφραντζή έχει πλέον συνηθίσει τον ήχο. Τον ακούει για πάνω από έναν χρόνο. Από τότε που εμφάνισε ραγδαία επιδείνωση της καρδιακής λειτουργίας.

Η μόνη λύση είναι πλέον η μεταμόσχευση. Τα μοσχεύματα, όμως, είναι ελάχιστα και το λυτρωτικό τηλεφώνημα από το

«Ωνάσειο» δεν έχει γίνει ακόμη. Για την ακρίβεια, δέχτηκε έξι ειδοποιήσεις, αλλά κανένα μόσχευμα δεν ήταν κατάλληλο. Την τελευταία φορά άγγιξε το όνειρο. Οδηγήθηκε στο χειρουργείο, όπου διαπιστώθηκε -την τελευταία στιγμή- ότι η καρδιά που είχε δωρίσει ένας άγνωστος δότης δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί.

Αλλοι 30 ασθενείς βιώνουν τον ίδιο Γολγοθά. Παιδιά 12 ετών, έφηβοι 17 και 18 ετών, νέοι άνθρωποι 30 ή 40 ετών, περιλαμβάνονται στη λίστα υποψηφίων ληπτών μοσχεύματος καρδιάς. Περισσότεροι από 2.000 Ελληνες περιμένουν συνολικά κάποιο μόσχευμα νεφρού, ήπατος, καρδιάς και κερατοειδούς.

Απόστολος Αρμαγανίδης

Η ζήτηση δεν μπορεί να καλυφθεί, καθώς η χώρα μας βρίσκεται στην τελευταία ευρωπαϊκή θέση, με την εικόνα να επιδεινώνεται διαρκώς τα τελευταία χρόνια. Η έλλειψη ενημέρωσης και η υπολειτουργία κρεβατιών εντατικής θεραπείας, οδηγεί σε απώλεια μοσχευμάτων, τα οποία θα μπορούσαν να χαρίσουν ζωή.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Ανδρέα Καραμπίνη, πρόεδρο του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ), το 2000 η Ελλάδα είχε 3,6 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού). Το 2008 οι δότες έφτασαν τους 8,9 ανά εκατομμύριο πληθυσμού, αλλά από τότε η κατάσταση άλλαξε προς το χειρότερο. Το 2015 οι δότες περιορίστηκαν σε 2,7 ανά εκατομμύριο, όταν ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι 20, ενώ υπάρχουν και ευρωπαϊκές χώρες με 35 δότες ανά εκατομμύριο.

Δύο χρόνια μετά τη μεταμόσχευση και είμαι απόλυτα λειτουργικός και δραστήριος, τονίζει ο Δημήτρης Μαγγίνας

Κλειστά κρεβάτια ΜΕΘ
Τα 200 κλειστά κρεβάτια εντατικής θεραπείας «ευθύνονται» σε πολύ μεγάλο βαθμό για την απώλεια μοσχευμάτων. Ενας εγκεφαλικά νεκρός υποψήφιος δότης πρέπει να παραμείνει νοσηλευόμενος στην «εντατική» μέχρι τη λήψη των οργάνων του, την ώρα που το κρεβάτι του μπορεί να σώσει μια άλλη ζωή.

Εγκεφαλικός θάνατος είναι η κατάσταση μη αναστρέψιμης βλάβης του εγκεφάλου. Χάνονται όλες οι ανώτερες ψυχικές και γνωσιακές λειτουργίες, όπως η μνήμη, η σκέψη και η αντίληψη. Μέσα σε διάστημα 48 έως 72 ωρών, επέρχεται και ο «σωματικός» θάνατος, δηλαδή η καταστροφή όλων των οργάνων του σώματος.

Παρασκευή βράδυ ήταν που δέχτηκα το τηλεφώνημα. Μου είπαν «έλα εδώ έχεις μεταμόσχευση», θυμάται ο Δημήτρης Μποϊμπόλας

Ο εγκεφαλικά νεκρός ασθενής είναι υποψήφιος δότης, εφόσον παραμείνει διασωληνωμένος στη μονάδα εντατικής θεραπείας, ώστε να διατηρηθεί η βιολογική ζωή των οργάνων του με τεχνητά μέσα.

ΑΠ. ΑΡΜΑΓΑΝΙΔΗΣ
Οργάνωση και χρηματοδότηση

«Η χρηματοδότηση και η οργάνωση είναι λέξεις-κλειδιά στις μεταμοσχεύσεις», τονίζει ο Απόστολος Αρμαγανίδης, καθηγητής Εντατικής Θεραπείας και συμπληρώνει: Η Ισπανία, που επικαλούμαστε όλοι ως χώρα-μοντέλο, έχει οκτώ φορές υψηλότερο προϋπολογισμό από τον δικό μας. Δεν είναι παράλογο να έχει οκτώ φορές περισσότερους δότες οργάνων. Η εμπειρία δείχνει πως όσο καλύτερα έχει αντιμετωπιστεί ως άρρωστος ο υποψήφιος δότης, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να συμφωνήσουν οι συγγενείς του στη δωρεά των οργάνων του. Εάν έχει καθυστερήσει το ΕΚΑΒ, περιφέρεται από νοσοκομείο σε νοσοκομείο, δεν βρίσκεται κρεβάτι σε εντατική, οι πιθανότητες να συναινέσουν είναι μικρές.

Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΧΑΤΖΗΦΡΑΝΤΖΗ
Ειδοποιήθηκα 6 φορές αλλά κανένα από τα όργανα δεν ήταν συμβατό

«Το 2009 έπαθα μια λοίμωξη του αναπνευστικού. Ο γιατρός μού χορήγησε αντιβιοτικό, αλλά τα πράγματα πήγαιναν προς το χειρότερο. Χρειάστηκε να νοσηλευτώ σε ιδιωτική κλινική, όπου διαγνώστηκε διατατική μυοκαρδιοπάθεια. Ακολούθησα ειδική αγωγή, αλλά το 2013 άκουσα για πρώτη φορά τα περί μεταμόσχευσης».

Η μαρτυρία της Κατερίνας Χατζηφραντζή είναι αποκαλυπτική. Δείχνει πώς ένας υγιής άνθρωπος μπορεί να νοσήσει σε σχετικά νέα ηλικία και να φτάσει στην ανάγκη να υποβληθεί σε μεταμόσχευση. Αποκαλύπτει, επίσης, τα κενά του συστήματος και την αφόρητη ταλαιπωρία για τον πάσχοντα και την οικογένεια...

Στήριξη από συγγενείς
«Η οικογένεια καταστρέφεται» συμπληρώνει ο 43χρονος σύζυγός της, Σπύρος Μητράκας, για να εξηγήσει:

«Ζούμε στη Θεσσαλονίκη, αλλά πρέπει να βρισκόμαστε κοντά στο Ωνάσειο, για τις εξετάσεις και το ενδεχόμενο να βρεθεί μόσχευμα και να γίνει άμεσα μεταμόσχευση. Το δωδεκάχρονο παιδί μας είναι με τους παππούδες στη Θεσσαλονίκη, ενώ η δουλειά μας στηρίζεται στη βοήθεια από συγγενείς και φίλους».

Το μείζον πρόβλημα, ωστόσο, παραμένει η υγεία του πάσχοντα. Η υποστήριξη της καρδιακής του λειτουργίας από μηχάνημα δεν μπορεί να κρατήσει για πάντα, καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος για λοιμώξεις και εγκεφαλικό επεισόδιο. Η μόνη λύση είναι η μεταμόσχευση.

«Την 1η Ιανουαρίου 2013, ο γιατρός μου είπε να πάω στο Ωνάσειο για προμεταμοσχευτικό έλεγχο» σημειώνει η Κατερίνα και εξηγεί: «Δεν είχα πλέον τη δυνατότητα να κάνω αυτά που είχα συνηθίσει. Να φροντίζω την οικογένεια και το παιδί μου». Υποβλήθηκε σε μια σειρά εξετάσεις προκειμένου να διαπιστωθεί εάν είναι βιολογικά έτοιμη να υποβληθεί σε μεταμόσχευση.

Από τις 4 Απριλίου του ίδιου έτους μπήκε στη λίστα υποψηφίων ληπτών και από τότε επιχειρεί να καταρρίψει ένα αρνητικό ρεκόρ για τα ελληνικά δεδομένα. Ειδοποιήθηκε έξι φορές για να κάνει μεταμόσχευση, αλλά κανένα από τα όργανα δεν ήταν κατάλληλο!

Το φορτίο του συζύγου
Παρά τα προβλήματα και τις δυσκολίες, παραμένει αισιόδοξη. Γνωρίζει πως όλα θα πάνε καλά και νιώθει ασφάλεια από τη στάση του συζύγου και της οικογένειάς της. Από την πλευρά του, ο 43χρονος σύζυγός της αντιλαμβάνεται το φορτίο που έχει αναλάβει:

«Ο συνοδός δεν ασκεί μόνο καθήκοντα αποκλειστικού νοσοκόμου. Είναι ο ''ταξιτζής'' και ο άνθρωπος που αναλαμβάνει ό,τι αφορά την υγεία του πάσχοντα. Το μηχάνημα υποστήριξης της καρδιακής λειτουργίας προκαλεί ένα τραύμα, το οποίο χρειάζεται καθημερινή φροντίδα».

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΓΓΙΝΑΣ: ΕΥΣΗΜΑ ΣΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ «ΩΝΑΣΙΟΥ»
Ημουν τυχερός, δεν περίμενα πολύ

«Ημουν τυχερός, καθώς δεν χρειάστηκε να περιμένω πολύ μέχρι να βρεθεί μόσχευμα. Μακάρι να συνέβαινε το ίδιο με όσους βρίσκονται σήμερα στις λίστες αναμονής».

Ο Δημήτρης Μαγγίνας έχει υποβληθεί πριν από χρόνια σε μεταμόσχευση καρδιάς. Ζει σήμερα μια νέα ζωή. Είναι απόλυτα λειτουργικός και πολύ δραστήριος. Αθλείται όσο προλαβαίνει, ενώ είναι και πρόεδρος του Συλλόγου Μεταμόσχευσης Καρδιάς και Φίλων των Μεταμοσχεύσεων «Συνεχίζω».

Ομάδα Τσάμπιονς Λιγκ...
Δύο πράγματα τον έχουν εντυπωσιάσει τα χρόνια αυτά. Η αντοχή και το σθένος των πασχόντων και η επάρκεια του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού στο «Ωνάσειο».

Θεωρεί ότι πρόκειται για επιστημονική ομάδα επιπέδου... Τσάμπιονς Λιγκ:

«Σκεφτείτε πως όταν περίμενα για μόσχευμα και βρισκόμουν σε υποστήριξη από το μηχάνημα, χρειάστηκα τη συμβουλή του γιατρού μου. Βρισκόταν στην Κύπρο και του τηλεφώνησα από το σπίτι. Μου ζήτησε να βάλω το τηλέφωνο στο μηχάνημα για να ακούσει πώς δουλεύει. Οταν το έκανα, μου είπε να γυρίσω αμέσως στο νοσοκομείο, καθώς χρειαζόταν ρύθμιση»!

Ελλειψη ενημέρωσης
Ο κ. Μαγγίνας θεωρεί ότι οι Ελληνες είναι ευαισθητοποιημένοι στο θέμα των μεταμοσχεύσεων, αλλά μία σειρά από προβλήματα μας κρατούν πίσω:

«Το 2015 είναι η χειρότερη χρονιά στην προσφορά οργάνων. Το πρόβλημα οφείλεται στην έλλειψη ενημέρωσης από την πολιτεία και στην έλλειψη προσωπικού στις μονάδες εντατικής θεραπείας, οι οποίες μένουν κλειστές».

Δεν υπάρχουν -λέει- κρεβάτια να συντηρήσουν έναν δότη: «Οταν έχεις ένα κρεβάτι και δύο άτομα, τον έναν εγκεφαλικά νεκρό και τον άλλο να κινδυνεύει, βάζεις μέσα εκείνον του οποίου η ζωή βρίσκεται σε κίνδυνο».

Δημήτρης Μποϊμπόλας
Σώθηκα κυριολεκτικά στο παρά 5΄

Υποβλήθηκα σε μεταμόσχευση κυριολεκτικά στο παρά πέντε. Ημουν 62 ετών, ενώ μετά τα 63 αυτό δεν είναι εύκολο».

Ο Δημήτρης Μποϊμπόλας δέχτηκε καρδιακό μόσχευμα πριν από δύο χρόνια. Απέφυγε το δράμα της αναμονής, καθώς η κατάσταση με την προσφορά οργάνων ήταν τότε καλύτερη από σήμερα: «Μου έγινε διάγνωση πλήρους καρδιακής ανεπάρκειας τον Μάιο του 2013. Υποβλήθηκα στον προμεταμοσχευτικό έλεγχο και τον Νοέμβριο του ίδιου έτους δέχτηκα το μόσχευμα. Ημουν τυχερός. Είμαι 64 ετών και νιώθω θαυμάσια».

Τι σημαίνει για έναν πάσχοντα να δέχεται το τηλεφώνημα που αλλάζει τη ζωή του; Ο κ. Μποϊμπόλας θυμάται: «Ηταν βράδυ Παρασκευής και ετοιμαζόμουν να βγω με την οικογένειά μου. Οταν με κάλεσαν από το "Ωνάσειο", τους είπα ?τι θέλετε Παρασκευή βράδυ?. Μου απάντησαν ?έλα εδώ, έχεις μεταμόσχευση?. Από τότε τίποτε δεν είναι το ίδιο».

Παρότι δεν έχει πλέον προβλήματα υγείας, επισκέπτεται τακτικά το «Ωνάσειο», προκειμένου να συμπαρασταθεί στους πάσχοντες. Χαρακτηρίζει «σπουδαία» την επιστημονική ομάδα του νοσοκομείου, η οποία χαίρεται με τη χαρά των ληπτών και λυπάται όταν κάτι δεν πάει καλά:

«Είναι ένας κόσμος που μας υποστηρίζει και μας αγαπάει», λέει χαρακτηριστικά.

Δημήτρης Καραγιώργος
Φωτογραφίες: Γρηγόρης Χρυσοχοΐδης

http://www.ethnos.gr