Ο διευθυντής της κλινικής μεταμοσχεύσεων του Ευαγγελισμού Βασίλης Βουγάς, ανοίγει την καρδιά του και μας μιλάει για το έργο της κλινικής που διευθύνει

Το κάλιο είναι ένας ηλεκτρολύτης που το βρίσκουμε σε πολλά τρόφιμα. Βοηθά στην λειτουργία των μυών στο σώμα μας, στην λειτουργία των νεύρων καθώς και στην σωστή λειτουργία της καρδιάς.

• Έχω νεφρική ανεπάρκεια. Πρέπει να προσέχω το κάλιο στην δίαιτα μου;
• Πολύ πιθανόν. Εξαρτάται από το επίπεδο της Χρόνιας Νεφρικής ανεπάρκειας σας ή/και τα φάρμακα που παίρνετε. Ο νεφρός είναι το κατεξοχήν όργανο που ρυθμίζει τα επίπεδα καλίου στο αίμα μας. Εάν κάποιος πάσχει από νεφρική ανεπάρκεια (μετά το 3ο στάδιο), ο νεφρός δεν μπορεί να αποβάλει το περίσσιο κάλιο, με αποτέλεσμα αυτό να συσσωρεύεται και να δημιουργείται υπερκαλιαιμία (πολύ κάλιο στο αίμα).
•  
• Πόσο πρέπει να είναι το κάλιο στο αίμα μου και τι συμπτώματα έχει η υπερκαλιαμία;
• Οι φυσιολογικές τιμές είναι από 3.5 έως 5  mEq/L. Από 5 έως τα 6 mEq/L είναι σε επίπεδα που πρέπει να προσέξουμε πολύ ενώ όταν είναι πάνω από 6 mEq/Lγίνεται επικίνδυνο. Συχνά είναι ασυμπτωματική (χωρίς συμπτώματα) αλλά ο ασθενής με υπερκαλιαμία μπορεί να νιώθει μυϊκή αδυναμία, μουδιάσματα στα χείλη, διαταραχές στον ρυθμό της καρδιάς (αρρυθμίες) και εάν είναι πολύ υψηλά τα επίπεδα μπορεί να προκαλέσει και την μη λειτουργία της καρδιάς.
•  
• Πώς μπορώ να μειώσω το κάλιο στην δίαιτα μου;
• Μπορείτε να αποτρέψετε τη συγκέντρωση μεγάλων ποσοτήτων καλίου στο αίμα  ακολουθώντας συγκεκριμένη δίαιτα. Γενικότερα:
• - Καταναλώνετε με μέτρο τροφές  που είναι πλούσιες σε κάλιο.
• - Διαβάζετε τις ετικέτες των τροφίμων με την ονομασία «Κάλιο» ή «Potassium” για την περιεκτικότητα του καλίου έτσι ώστε να αποφεύγετε τα τρόφιμα με πολύ κάλιο.
• - Προτιμήστε τρόφιμα με μέτρια περιεκτικότητα καλίου.
• - Μην συνδυάζετε φρούτα  μαζί με χυμούς.
•  
• Υπάρχει τρόπος να μειώσω το κάλιο που περιέχουν τα λαχανικά;
• Ναι είναι εφικτό. Μπορείτε να τοποθετείτε τα λαχανικά (φρέσκα ή κατεψυγμένα) σε αρκετό νερό (10 μέρη νερού, 1 μέρος λαχανικά), τουλάχιστον 2 ώρες πριν το μαγείρεμα τους.  Πετάξτε το νερό αυτό μετά. Πλύνετε τα και κόψτε τα σε μικρά κομμάτια ή λεπτές φέτες. Στα λαχανικά που έχουν φλοιό ( πατάτα, καρότο) αφαιρείτε την φλούδα και μετά να  τα κόβετε. Ψήστε τα σε μεγάλη ποσότητα νερού (5 μέρη νερού προς 1 για τα λαχανικά) και σουρώστε μετά το νερό.
•  
• Ποια είναι τα τρόφιμα που περιέχουν πολύ κάλιο;
• Οι ομάδες τροφίμων που περιέχουν πολύ κάλιο είναι τα φρούτα, τα λαχανικά και οι χυμοί. Πιο συγκεκριμένα τα φρούτα με πολύ κάλιο είναι οι μπανάνες, τα πορτοκάλια, μανταρίνια, καρπούζια, πεπόνια και νεκταρίνια. Στην κατηγορία των λαχανικών με μεγάλη περιεκτικότητα καλίου ανήκουν όλα τα «πράσινα» όπως ντομάτες, φασόλια, καρότα (ωμά), ελιές, σπανάκι κλπ. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δώσετε στα «υποκατάστατα αλατιού» γιατί το πιθανότερο είναι ότι περιέχουν άλατα καλίου άρα θα πρέπει να αποφεύγονται!
•  
• Ποια είναι τα τρόφιμα με χαμηλή περιεκτικότητα  καλίου;
• Από φρούτα είναι τα μήλα, ο ανανάς και τα ροδάκινα. Στα λαχανικά με χαμηλό κάλιο συγκαταλέγονται τα καρότα, το λάχανο, το αγγούρι, η μελιτζάνα και το κρεμμύδι.
•  
• Τι ποσότητα από αυτά τα τρόφιμα μπορώ να καταναλώνω;
• Το ιδανικό θα ήταν να φτιαχτεί ένα πλάνο διατροφής ειδικά για εσάς, κατόπιν συνεργασίας με τον θεράποντα νεφρολόγο σας και έναν διαιτολόγο. Σε γενικές γραμμές, μπορείτε να καταναλώνετε 1-2 μερίδες φρούτων με χαμηλή περιεκτικότητα καλίου την ημέρα και 1-2 μερίδες λαχανικών με χαμηλή περιεκτικότητα καλίου την ημέρα. Επιπλέον μπορείτε να καταναλώνετε μέτριες ποσότητες από μπρόκολο, λάχανο, αγγούρι, κολοκυθάκια, μήλο (1), ροδάκινο (1 μικρό), κεράσια (10), αχλάδι (1 μικρό). Αυτή όμως είναι ενδεικτική ποσότητα και πρέπει να εξατομικεύεται.
•  
• Επιστημονική Ομάδα Ομίλου Νεφρολογικού Κέντρων Mesogeios 
•  
• Βιβλιογραφία
• 1. Potassium and CKD diet. www.kidney.org
• 2. Eating Right for Chronic Kidney Disease, The National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases Healthy Information Center.
• 3. Alvarenga LA, Andrade BD, Moreira MA, Nascimento RP, Macedo ID, Aguiar AS.Nutritional profile of hemodialysis patients concerning treatment time. J BrasNefrol. 2017 Jul-Sep;39(3):283-286. doi: 10.5935/0101-2800.20170052. English,Portuguese. PubMed PMID: 29044338.
• 4. Kendrick J, Linas S. Approaches to and Clinical Benefits of Reducing Dietary Kin CKD. Clin J Am Soc Nephrol. 2017 Oct 6;12(10):1559-1560. doi:10.2215/CJN.08470817. Epub 2017 Sep 11. PubMed PMID: 28893925; PubMed CentralPMCID: PMC5628722.
• 5. Cupisti A, D'Alessandro C, Gesualdo L, Cosola C, Gallieni M, Egidi MF, Fusaro M. Non-Traditional Aspects of Renal Diets: Focus on Fiber, Alkali and Vitamin K1 Intake. Nutrients. 2017 Apr 29;9(5). pii: E444. doi: 10.3390/nu9050444. PubMedPMID: 28468236; PubMed Central PMCID: PMC5452174.
• 6. Bellizzi V, Bianchi S, Bolasco P, Brunori G, Cupisti A, Gambaro G, Gesualdo L,Polito P, Santoro D, Santoro A. A Delphi consensus panel on nutritional therapyin chronic kidney disease. J Nephrol. 2016 Oct;29(5):593-602. doi:10.1007/s40620-016-0323-4. Epub 2016 Jun 20. Review. PubMed PMID: 27324914.
• 7. Hassan K. Association of low potassium diet and folic acid deficiency inpatients with CKD. Ther Clin Risk Manag. 2015 May 18;11:821-7. doi:10.2147/TCRM.S83751. eCollection 2015. PubMed PMID: 26056461;PubMed CentralPMCID: PMC4445697.

http://www.mesogeios.gr