Δωρεά οργάνων για τέσσερις ζωές από 58χρονη στη Λευκάδα

Συνέντευξη στον Λευτέρη Παπαστεργίου

Την προηγούμενη εβδομάδα το ΙΑΣΩ Θεσσαλίας ανακοινώνει την πρώτη μεταμόσχευση οργάνων, που πραγματοποιείται στους χώρους του. Μου δίνει την αφορμή να ψάξω το θέμα λίγο περισσότερο; Τι συμβαίνει με τις μεταμοσχεύσεις; Σε ποιο επίπεδο βρίσκεται η Ελλάδα; Τι είναι αυτό που

φοβίζει τους ανθρώπους να γίνουν δότες και που υστερεί το σύστημα. Αρχίζω το ψάξιμο και τα τηλεφωνήματα. Αντιλαμβάνομαι πως ενώ το θέμα είναι πολύ σοβαρό δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία διαθέσιμα, τουλάχιστον τόσο εύκολα, όσα θα έπρεπε, για κάποιον που ζητάει ενημέρωση. Μετά από αρκετό ψάξιμο οδηγούμαι και πάλι στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας! Από κει δηλαδή που ξεκίνησαν όλα. Ο λόγος; Η νεφρολόγος κα Αθηνά Γόμπου, η οποία από το 2007 έως το 2011 υπήρξε Διευθύντρια της ιατρικής υπηρεσίας του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων. Ποιο δηλαδή καταλληλότερο άτομο για να μου μιλήσει για τις μεταμοσχεύσεις και τις δωρεές οργάνων; Τη συναντώ το απόγευμα της Δευτέρας και μιλάμε για ένα… ζήτημα ζωής και θανάτου. Ή αν θέλετε καλύτερα, θανάτου και ζωής.

Κα Γόμπου πως βρεθήκατε στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων;

Όλα ξεκίνησαν από το Λαϊκό, εκεί όπου έκανα την ειδικότητά μου στη νεφρολογία. Το Λαϊκό Νοσοκομείο είναι ένα από τα μεγαλύτερα μεταμοσχευτικά κέντρα της χώρας και ξεκίνησα να ασχολούμαι με τις μεταμοσχεύσεις επειδή το μεγαλύτερο κομμάτι της νεφρολογίας το άσκησα στην Μονάδα Μεταμόσχευσης Νεφρού. Αγάπησα λοιπόν τη μεταμόσχευση και µε εισήγηση του τότε διευθυντή µου, του κυρίου Μπολέτη, και τη σύμφωνη γνώμη του καθηγητή και προέδρου του Ε.Ο.Μ. κυρίου Κωστάκη, προσλήφθηκα σε αυτή τη θέση το 2007.

Τι ήταν αυτό που σας έκανε να αγαπήσετε τη μεταμόσχευση;

Ήταν αυτό, ότι ένα μόσχευμα, ένα μικρό πράγμα, έκανε τους ανθρώπους να απελευθερώνονται από τα μηχανήματα και να ζουν ξανά. Ήταν αυτό το συναίσθημα της χαράς και της ευτυχίας που πλημμύριζε τον άρρωστο και τους δικούς του ανθρώπους.

Αναλαμβάνετε λοιπόν την ιατρική διεύθυνση του ΕΟΜ…

Ναι. Και ξεκινάω να οργανώνω τα τρία απαραίτητα τμήματα που έχει ανάγκη ο Οργανισμός για να λειτουργήσει, στα πρότυπα της Αμερικής και της Ευρώπης. Αυτό που αφορά τα συμπαγή όργανα, αυτό που αφορά τον μυελό των οστών και τα σπάνια αιματολογικά νοσήματα και αυτό που έχει να κάνει με τα οστά και τα κύτταρα. Δυστυχώς τότε, αλλά ακόμα και σήμερα, παλεύαμε πέντε άνθρωποι για ένα τεράστιο έργο.

Εννοείται πως δεν γινόταν προσλήψεις; Και αν, ναι, γιατί;

Επειδή απλά δεν ανοίγουν θέσεις μέσω του ΑΣΕΠ.

Ποια λοιπόν τα πρώτα σας βήματα και ποια τα αποτελέσματα;

Οργανώσαμε το τοπικό δίκτυο συντονιστών. Των γιατρών, δηλαδή, ή των νοσηλευτών που εργάζονται ήδη στις μονάδες εντατικής θεραπείας των νοσοκομείων και οι οποίοι μετά από εκπαίδευση πάνω στη διαδικασία της δωρεάς οργάνων, μεσολαβούν ώστε να εντοπιστούν οι δότες. Αρχίσαμε, με άλλα λόγια, να προσθέτουμε τους απαιτούμενους κρίκους στην αλυσίδα της μεταμόσχευσης…

Ποια είναι αυτή η αλυσίδα;

Ο εντοπισμός του δυνητικού δότη στις ΜΕΘ. Η ανεύρεση των τριών ειδικοτήτων –εντατικολόγου, νευρολόγου ή νευροχειρούργου, και αναισθησιολόγου- οι οποίοι θα πραγματοποιήσουν τα απαραίτητα τεστ του εγκεφαλικού θανάτου, η προσέγγιση της οικογένειας του ασθενούς και η επεξήγηση της έννοιας του εγκεφαλικού θανάτου, η ενημέρωσή τους για το νομικό πλαίσιο.

Υπάρχει κάποια πιθανότητα τα τεστ εγκεφαλικού θανάτου, η πιστοποίηση δηλαδή, με άλλα λόγια, του θανάτου και ως εκ τούτου η δυνατότητα δωρεάς οργάνων, να κάνουν κάποιο λάθος;

Καμία. Απολύτως καμία. Θα πρέπει να ξέρετε πως μιλάμε για 17 τεστ, επαναλαμβανόμενα, και όχι μια φορά ανά 8ωρο, εφόσον μιλάμε για ενήλικες και ανά 24ωρο, εφόσον μιλάμε για παιδιά

Ποια η κατάσταση σήμερα στη χώρα, όσον αφορά τις μεταμοσχεύσεις;

Δυστυχώς δεν είμαστε σε καλή κατάσταση. Τότε που ανέλαβα εγώ ο Μ.Ο των ανθρώπων που δήλωναν δότες οργάνων στη χώρα μας ήταν 4 (πόσοι δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού), όταν στην Ευρώπη ο αντίστοιχος δείκτης ήταν 15-20. Με την καμπάνια που κάναμε και την εξόρμηση σε ολόκληρη τη χώρα καταφέραμε το 2008 να αυξήσουμε τον ΜΟ σε 12. Δυστυχώς το 2017 πέσαμε πάλι στο 5-6.

Τι είναι αυτό που φοβάται ο κόσμος;

Ο κόσμος είναι ανενημέρωτος. Επίσης ταλαιπωρείται πολύ από το Εθνικό Σύστημα Υγείας και δεν έχει καμία εμπιστοσύνη. Ταλαιπωρείται για να βρει κρεβάτι εντατικής, για παράδειγμα, και όταν βρίσκει μετά από μέρες ελπίζει σε ένα θαύμα μέσα στη μονάδα, ενώ δεν υπάρχει κανένα. Πώς να του μιλήσεις λοιπόν για δωρεά; Επίσης υπάρχουν κάποιοι που μας θεωρούν λίγο πολύ ως «εταιρεία δολοφόνων» που θέλουμε να πάρουμε τα όργανα. Είναι η αλυσίδα που για την οποία σας μίλησα πιο πάνω.

Τι θα λέγατε σε κάποιον πολίτη ώστε να τον πείσετε να γίνει δότης οργάνων;

Η δωρεά οργάνων είναι ένας δημόσιος πλούτος. Το μόσχευμα είναι σαν το πετρέλαιο. Είναι ένα κοινωνικό αγαθό από την κοινωνία για την κοινωνία. Έχουν δει τα μάτια μου πολλά. Θέλω να σας πω ειλικρινά, και μέσω εσάς να το πω σε όλους όσους μας διαβάζουν, πως δεν υπάρχει καλύτερο μνημόσυνο για τις ψυχές των δοτών από αυτούς τους ανθρώπους που σώζονται λαμβάνοντας το μόσχευμα και ζητούν να μάθουν το μικρό όνομα του δότη τους για να το δώσουν στα ίδια τους τα παιδιά, όταν τα βαφτίζουν!

Πραγματικά συγκλονιστικό! Θέλετε να μου κάνετε και μια αισιόδοξη ευχή και με αυτή να κλείσουμε;

Εύχομαι ειλικρινά ο ΕΟΜ να γίνει υπηρεσία με μόνιμο προσωπικό και πριν το 2020 να έχουμε πιάσει τον ευρωπαϊκό Μέσο Όρο.

http://www.larissanet.gr/