Προστέθηκε μία ακόμη πάθηση και τροποποιήθηκαν τρεις για την εισαγωγή των υποψηφίων χωρίς εξετάσεις στα Πανεπιστήμια

 

Γράφει ο Ευάγγελος Τσίχλης, MD, PhD, Οφθαλμίατρο

Η μεταμόσχευση κερατοειδούς (corneal transplantation) αποτελεί μία από τις συχνότερες, αν όχι την συχνότερη μεταμόσχευση ανθρώπινου ιστού από νεκρό δότη. Εν τούτοις, τα στατιστικά στοιχεία σε παγκόσμια κλίμακα παραμένουν ελλιπή τόσο όσον αφορά στον συνολικό αριθμό 

μεταμοσχεύσεων οι οποίες διενεργούνται ετησίως όσο και

στον αριθμό ασθενών-υποψηφίων ληπτών κερατοειδικού μοσχεύματος.

Τα μοναδικά αξιόπιστα στοιχεία προέρχονται από την Ευρωπαϊκή, την Αμερικανική και την Αυστραλιανή ένωση Τραπεζών Κερατοειδούς καθώς κι από αυτήν της Νέας Ζηλανδίας, οι οποίες όμως συνολικά αφορούν λιγότερο από 15% του παγκόσμιου πληθυσμού.

Μία στατιστική μελέτη η οποία διεξήχθη το 2016 στη Γαλλία ανέδειξε πως σε συνολικά 148 χώρες (95% του παγκοσμίου πληθυσμού) 12,7 εκατομμύρια άνθρωποι με τύφλωση αναμένουν μόσχευμα κερατοειδούς

Από στοιχεία 116 χωρών προέκυψε πως το 2016 έλαβαν χώρα 184576 μεταμοσχεύσεις κερατοειδούς, το 55% εξ΄αυτών σε τρεις χώρες (ΗΠΑ, Βραζιλία, Ινδία).

Μολονότι ο αριθμός φαντάζει εντυπωσιακός, οι συγγραφείς του άρθρου υπολογίζουν πως μόλις ένας στους 70 που χρίζουν μεταμόσχευσης κερατοειδούς υποβάλλονται εν τέλει στην επέμβαση. Συν τοις άλλοις τονίζουν πως 53% του παγκόσμιου πληθυσμού φαίνεται να μην έχει την δυνατότητα πρόσβασης σε μόσχευμα.

Ένα γεγονός που επηρεάζει σημαντικά τον αριθμό των διαθεσίμων μοσχευμάτων κερατοειδούς είναι πως ακόμα κι οι δωρητές οργάνων, ενώ συναινούν σε μετά θάνατον λήψη νεφρού, καρδιάς και λοιπών οργάνων, αρνούνται την λήψη του κερατοειδούς τους.Το 2019, από το 10% του συνόλου των δωρητών, οι οποίοι απέκλειαν την λήψη ενός τουλάχιστον οργάνου προς μεταμόσχευση , το 68% αυτών αρνούνταν την αφαίρεση του κερατοειδούς τους. Το ποσοστό αυτό είναι τετραπλάσιο από την εξαίρεση της καρδιάς ως μόσχευμα, η οποία αποτελεί το δεύτερο συχνότερο όργανο το οποίο οι δωρητές δεν συναινούν να αφαιρεθεί μετά θάνατον.

Η αιτία του φαινομένου είναι πολυσχιδής. Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζει η θρησκεία. Παγκοσμίως, το 2016, 77% των μοσχευμάτων προήλθαν από χριστιανούς δωρητές ενώ από μουσουλμάνους μόλις το 3,7%. Σημαντικό ρόλο παίζει ασφαλώς η νομοθεσία, το κοινωνικοοικονομικό και κατ΄επέκταση το μορφωτικό όπως και το επίπεδο κι η μορφή παροχών υγείας της κάθε χώρας.Ακόμα όμως και στο Ηνωμένο Βασίλειο, σε ερωτηματολόγιο το οποίο ετέθη σε δωρητές οργάνων οι οποίοι αρνούνται να δωρίσουν τον κερατοειδή τους, οι απαντήσεις αφορούσαν προκαταλήψεις όπως το γεγονός πως ¨οι οφθαλμοί είναι αναπόσπαστοι από την ψυχή¨ ή όπως ¨δωρίζοντας τους οφθαλμούς σβήνει η ταυτότητα του ανθρώπου¨, ¨τα μάτια έχουν καταγράψει όλη την ανθρώπινη ζωή¨ κλπ.

Εν κατακλείδι, αν και η μεταμόσχευση κερατοειδούς ως επέμβαση πλεονεκτεί έναντι οιασδήποτε άλλης μορφής μεταμόσχευσης οργάνου (εμφανίζει μακράν το υψηλότερο ποσοστό επιτυχίας άνευ συστηματικής λήψης ανοσοκαταστολής, διεξάγεται αναίμακτα κι υπό τοπική αναισθησία, συνήθως δεν προϋποθέτει έλεγχο ιστοσυμβατότητας) υπάρχει μεγάλη ανάγκη ενημέρωσης του γενικού πληθυσμού όσον αφορά στην ανεπάρκεια μοσχευμάτων και στον εξαιρετικά υψηλό αριθμό τυφλών ασθενών οι οποίοι ως μοναδική λύση για επανάκτηση της όρασης έχουν την εύρεση μοσχεύματος κερατοειδούς.

Ευάγγελος Τσίχλης, MD, PhD
Οφθαλμίατρος

Βιβλιογραφία

Gain P. et al Global Survey of Corneal Transplantation and Eye Banking, JAMA Ophthalmol. 2016;134(2):167-173. doi:10.1001/jamaophthalmol.2015.4776
Organ donation and transplantation, activity report 2019/2020; https://nhsbtdbe.blob.core.windows.net/umbraco-assets-corp/19201/activity-report-2019-2020.pdf
Lawlor M. et al. , Anything but the Eyes: Culture, Identity, and the Selective Refusal of Corneal Donation; Transplantation: December 15th, 2011 – Volume 92 – Issue 11 – p 1188-1190
M Shildrick M. et al. Troubling dimensions of heart transplantation; Med Humanit 2009 Jun;35(1):35-8

https://www.healthreport.gr